ฝุ่น PM 2.5 (ฝุ่นละอองขนาดเล็กไม่เกิน 2.5 µm) ขนาดเล็กมากซึ่งเล็ดลอดจากการกรองที่จมูก ผ่านเข้าสู่ปอดและหลอดเลือดได้ ผลกระทบเกิดจากการหลั่งสารอักเสบที่มากขึ้น จากการเกิดสารอนุมูลอิสระลดระบบ Anti-Oxidant และรบกวนสมดุลของร่างกาย ทำอันตรายต่อเนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกาย

1. ฝุ่น PM 2.5 มีผลต่อโรคภูมิแพ้อย่างไรบ้าง 

• ระบบทางเดินหายใจ   
  ส่วนบน : โพรงจมูกอักเสบ / เยื่อบุตาอักเสบ
  ส่วนล่าง : โรคหลอดลม / โรคหอบหืด
   
• ระบบผิวหนัง  : ผื่นคันตามตัว แสบระคายเคือง ลมพิษ (ทำให้ผิวแพ้ง่าย) และทำร้าย Cell ผิวทำให้แก่ก่อนวัย
• เยื่อบุตา 

2. ส่งผลต่อโรคเรื้อรังอื่นๆด้วย  

• ระบบไหลเวียนโลหิต หลอดเลือด และหัวใจเรื้อรัง กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด
• โรคทางเดินหายใจเรื้อรัง ถุงลมโป่งพอง มะเร็งปอด
• หญิงตั้งครรภ์ ทำให้ทารกเกิดน้ำหนักน้อย เสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนด และแท้งบุตรได้

3. การตรวจวินิจฉัย การทดสอบภูมิแพ้ทำอย่างไร

• การวินิจฉัยอาการจากฝุ่น PM 2.5 เป็น Clinical เพราะฝุ่น PM 2.5 เป็นสารก่อระคายเคือง การวินิจฉัยตามอาการ  อาการแสดง และความเสี่ยงสัมผัสของแต่ละบุคคล
• เครื่องมือในการทดสอบภูมิแพ้ เช่น SPT หรือ Specific IgE ใช้ตรวจวินิจฉัยกลุ่มอาการโรคภูมิแพ้จากสารก่อภูมิแพ้ เช่น ไรฝุ่น (ขนาด 5 µm)  ขนสัตว์  (DOG, CAT) แมลงสาป ละอองหญ้า และเชื้อรา
• SPT, Blood test for Specific IgE         

4. วิธีการรักษา : เน้นหลีกเลี่ยง Avoidance การสัมผัส และรักษาตามอาการประคับประคอง Supportive

• ล้างจมูก
• ใช้ยารักษา
• แต่ถ้าเป็นโรคภูมิแพ้ ในปัจจุบันมีการรักษาที่ดียิ่งขึ้น โดยสามารถรักษาให้หายขาดได้ คือ Immunotherapy หรือวัคซีนรักษาภูมิแพ้

 5. การป้องกันฝุ่น PM 2.5 ทำอย่างไร

การใส่หน้ากากอนามัย

• หน้ากากที่ป้องกันได้ประสิทธิภาพสูงสุด “ N95” ซึ่งราคาสูง แต่สวมแล้วอาจจะอึดอัด หายใจลำบาก และอาจไม่เหมาะสมกับเด็ก
• อาจใช้หน้ากากที่มีกรอง 3 ชั้น หรือหน้ากากอนามัยธรรมดา สวมทับ 2 ชั้น หรือซ่อนทิชชู่แผ่นกรองไว้ด้านในแทนพอได้

การร่วมมือกันช่วยลดการเกิดฝุ่น PM 2.5  โดยการลดการเผาไหม้ การผลิตไม่ได้คุณภาพ การคมนาคมแออัด

ระยะยาว

• ปรับปรุงคุณภาพอากาศ (ระบายอากาศ และทำความสะอาด)
• ติดตั้งอุปกรณ์ลดฝุ่น (เครื่องฟอกอากาศ)
• ปลูกต้นไม้ช่วยลดมลพิษ

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ Vitamin C, Vitamin E, Omega-3 (ปลา)

สนับสนุนข้อมูลโดย : พญ.สิริรักษ์ กาญจนธีระพงค์ 

กุมารแพทย์เฉพาะทางโรคภูมิแพ้และภูมิคุ้มกันวิทยา