บทความสุขภาพ

การรักษามะเร็ง โดยการฉายแสง

การรักษามะเร็งในปัจจุบัน ใช้การผสมผสานกันหลายวิธี ทำให้การรักษา ด้วยการฉายแสงรังสีเข้ามามีบทบาทสำคัญ ในการรักษาโรคมะเร็งมากขึ้น โดยอาศัยหลักการที่ว่าการฉายรังสีไปยังเนื้อเยื่อของเนื้องอกหรืออวัยวะใดๆก็ตามซึ่งเป็น เนื้อเยื่อที่มีชีวิต รังสีจะทำให้เกิดการทำลายดีเอ็นเอ (DNA)ของเซลล์เนื้องอกโดยตรงทำให้เกิดการตายและการเปลี่ยนแปลงรูปร่างและสรีระวิทยาของเซลล์เนื้องอกนั้น

โดยรังสีรักษาจะมีอยู่ 2 รูปแบบ ได้แก่

1. การฉายรังสีระยะไกล (teletherapy หรือ External beam therapy) เป็นการรักษาด้วยรังสีที่ได้จากเครื่องกำเนิดรังสีที่อยู่ห่างจากตัวผู้ป่วย

2. การให้รังสีระยะใกล้ (Pleasiotherapy หรือBrachytherapy) วิธีการรักษาที่ต้นกำเนิดรังสีอยู่ใกล้กับบริเวณที่จะรักษา หรือที่เรียกกันว่าการฝังแร่หรือใส่แร่ เป็นการนำสารกัมมันตรังสีซึ่งห่อหุ้มมิดชิดใส่เข้าไปภายในตัวผู้ป่วยหรือวางชิดกับบริเวณที่ต้องการจะรักษา

3. การรักษาด้วยสารกัมมันตรังสีเปิด (Unsealed source therapy)

การใช้รังสีรักษามีจุดประสงค์เพื่อให้หายขาดจากโรค และหรือควบคุมอาการเฉพาะที่ โดยอาจใช้รังสีรักษาหลังผ่าตัด และหรือใช้ร่วมกับยาเคมีบำบัด ในกรณีเพื่อให้หายขาดจะต้องคำนวณปริมาณรังสีและตำแหน่งให้แม่นยำโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อให้คนไข้ได้ประโยชน์สูงสุดและผลข้างเคียงน้อยที่สุด

การดูแลสุขภาพทั่วไปขณะได้รับการรักษาด้วยการฉายรังสี

1. ควรรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ให้ครบทั้ง 5 หมู่ เพื่อให้ร่างกายแข็งแรง

2. ดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 2,000 – 3,000 cc น้ำช่วยให้ร่างกายชุ่มชื้นและระบายความร้อนออกจากร่างกาย

3. การขับถ่ายของเสียออกจากร่างกาย ถ้ามีอาการท้องผูกหรือท้องเดินให้แจ้งแพทย์ หรือพยาบาลทราบ

4. การนอนควรนอนอย่างน้อยวันละ 6-8 ชั่วโมง ถ้านอนไม่หลับให้แจ้งแพทย์หรือพยาบาลทราบ

5. การออกกำลังกายตามสภาพของร่างกายอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้ร่างกายแข็งแรง และการไหลเวียนโลหิตดีขึ้น

6. ผู้ป่วยต้องได้รับการตรวจทางห้องปฎิบัติการ ได้แก่ CBC สัปดาห์ละครั้งเพื่อประเมินภาวะสุขภาพขณะรับการฉายแสงรังสี

7. ผู้ป่วยที่มีอาการปวดตามร่างกาย หรือมีอาการผิดปกติต่างๆ เช่น อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร เจ็บปาก เจ็บคอ กลืนลำบาก ผิวหนังอักเสบ ให้แจ้งแพทย์หรือพยาบาลทราบเพื่อให้การดูแลอย่างเหมาะสม และติดตามอาการอย่างใกล้ชิด

ปัจจุบันเทคโนโลยีการฉายรังสีพัฒนาไปมาก และที่สำคัญคืออาการข้างเคียงลดลงกว่าแต่ก่อนมาก หรือแทบไม่มีเลยในบางเทคนิค อยากให้คนไข้ปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญก่อนพิจารณาเข้ารับการฉายรังสีเพื่อให้ได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง

สนับสนุนข้อมูลโดย

โดย นายแพทย์วิกรม เจนเนติสิน

แพทย์เฉพาะทางอายุรศาสตร์มะเร็งวิทยาและเคมีบำบัด